Bu yıl üçüncüsü gerçekleştirilen T24 Yıllık Konferansı’nda özel bir sunum yapan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, en değerli amaçlarının enflasyonun düşüşü olduğunu söyleyerek, ”Geçiş periyodundan sonra dezenflasyon süreci başladı. Biz bunu daha kademeli yapmayı tercih ettik” dedi. Enflasyonun talebi kısıtlayarak indirelemeyeceğini lisana getiren Şimşek, düşüşün yapısal dönüşümle mümkün olduğunu söz etti. Büyümede geçici bir yavaşlama olduğunu lakin sürdürülebilir yüksek büyümenin ön şartının fiyat istikrarı olduğunu söyleyen Şimşek, ”Türkiye yüksek sürdürülebilir büyüme patikasına kalıcı formda oturmak istiyorsa fiyat istikrarını sağlaması gerek” diye konuştu. Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) ve Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili açıklamalarda bulunan Şimşek, ”Biz KKM’den çıkmakta kararlıyız, bir türbülans yaratmandan devam edeceğiz. ‘EYT’nin maliyeti kalıcı bir maliyet. Sarsıntı tesiri birkaç yıllığına bir defalık. EYT o denli değil” sözlerini kullandı.
T24 Yıllık Konferansları’nın üçüncüsü, bugün (3 Ekim Çarşamba), “Belirsizlikler ve Öngörüler” teması altında yapılıyor. “Çoklu krizler, iktisat, siyaset, demografi, gençlik, yapay zekâ” bahisleri üzerine düzenlenen konferansa katılan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Türkiye Ekonomisi: İstikrar ve Islahat Programı” temasıyla, özel bir sunum yaptı.
”Birtakım dengesizliklerle karşı karşıyaydık”
Türkiye’nin yeni iktisat programı öncesinde kıymetli dış kırılganlıkları olduğunu söyleyen Şimşek, ”Enflasyon, yüksek bütçe açıkları, yüksek cari açıklar… Birtakım dengesizliklerle karşı karşıyaydık. Canlı bir organizma üzere düşünmeniz gerekiyor programı. Rastgele bir programın ana amacı, sürdürülebilir yüksek büyüme ve daha adil bir gelir dağılımı olmalı. Fiyat istikrarı, bütçe disiplini, cari açığın sürdürülebilir bir boyutta tutulması çok pahalı, sonuncu maksadı gerçekleştirmeye yönelik yapısal dönüşüm en kritik bileşen” dedi.
En değerli maksadın enflasyon düşüşü olduğunu lisana getiren Bakan Şimşek, “Geçiş döneminden sonra dezenflasyon süreci başladı. Biz bunu daha kademeli yapmayı tercih ettik. Gerçek kesimin ahenk sağlaması için fırsat verdik. Bu daha hakikat bir yaklaşım. Türkiye için daha sağlıklı olacağını düşündük” diye konuştu.
”Sürdürülebilir yüksek büyümenin ön şartı fiyat istikrarı sağlamaktır”
Enflasyon büyüme istikrarı hakkında konuşan Şimşek, süreksiz olarak büyümede bir yavaşlama olduğunu lakin sürdürülebilir yüksek büyümenin ön şartının fiyat istikrarı olduğunu söyledi. Türkiye’nin yüksek sürdürülebilir büyüme patikasına kalıcı biçimde oturmak istiyorsa fiyat istikrarını sağlaması gerektiğini vurgulayan Şimşek, ”Mayıs ayında bana verilen brifingde açık yüzde 9,8 olacak dediler. Önlem almak zorundaydık, aldık. Açık yüzde 5,2’ye indi. Sarsıntısı ayırdığınız vakit yüzde 1,6 açık kelam konusu oldu. Vergi artışlarına gittik, harcama önlemleri devam ediyor, gelir performansı geçen sene uygun oldu” dedi.
Şimşek, “Reel iktisatta bir yavaşlama var. Kimi alanlarda daralma var lakin gerçek iktisadın geneline ait bir daralma kelam konusu değil, olumlu bir büyüme kelam konusu” dedi.
Geçen yıl para siyasetinin tekrar inşa edilmesi gerektiğini belirten Bakan Şimşek, “Koşulların dezenflasyona müsait hale gelmesi için bir geçiş süreci öngördük. Kalıcı bir düşüş için gereken kuralları oluşturuyoruz. Gaye, 2026 sonunda yüksek de olsa tek haneye indirmek” sözlerini kullandı.
”Rezerv bir kaygı kaynağı olmaktan çıktı”
Programın arzulanan sonuçları verip vermediğini kıymetlendiren Şimşek, “Türkiye’nin en büyük kırılganlık alanı, dış açık. Yakında 15 milyar dolar civarı bir sayıya düşmüş olacak. Kısmen süreksiz faktörlerin tesiri var fakat kısmen de giderek yapısal dönüşümün tesirini göreceğiz. Rezerv konusu, öbür bir kaygı kaynağıydı. Rezervlerde önemli bir düzgünleşme kelam konusu. 27 Eylül prestijiyle son 1 yıl içinde net rezervde 93 milyar dolarlık artış var. Rezerv, şu an bir tasa kaynağı olmaktan çıktı” diye konuştu.
”EYT’nin maliyeti kalıcı bir maliyet”
Kur Muhafazalı Mevduat programı hakkında da konuşan Şimşek, “Biz buradan çıkmakta kararlıyız, bir türbülans yaratmandan devam edeceğiz” dedi. Bakan Şimşek, geçen yıl genel seçimler öncesinde yürürlüğe giren emeklilikte yaşa takılanlar uygulaması için de, ”EYT’nin maliyeti kalıcı bir maliyet. Zelzele tesiri birkaç yıllığına bir defalık. EYT o denli değil” sözünü kullandı.
”Yeşil dönüşümle birlikte dijital dönüşümü de hızlandıracağız”
Şimşek, yapısal dönüşümde dünyadan kopuk olunamayacağını ve dünyada büyümeyi olumlu etkileyecek iki faktörün yapay zekâ kullanımı ile yapısal ıslahatlar olduğunu belirterek, ”Biz kendi yapısal dönüşümümüzü, bu çerçevede dizayn ettij. Gelişmekte olan ülkelere nazaran yapay zeka konusunda daha güzeliz. Bilhassa dijital altyapı konusunda. Temel hususumuz, fiber faal altyapı, inovasyon, entegrasyon. Yeşil dönüşümle birlikte dijital dönüşümü de hızlandıracağız” dedi.
Şimşek, demografik yapıyla ilgili olarak, “Dünyada nüfus yaşlanıyor. Türkiye, yaşlı nüfus kategorisine girmeden, 18-19 yıllık bir süremiz var. Hala bir fırsat penceremiz var. Bizim için kritik bir alan var. OVP çerçevesinde, kreşlere yatırım yapmak, bu alanlarda yatırım yaparak bayanların işgücüne iştirakini artırmak istiyoruz” açıklamasını yaptı.
”Türkiye dünyadaki global parçalanmalardan daha az etkilenir”
Şimşek, dünyadaki kutuplaşmadan Türkiye’nin etkilenmeyeceğini öngördüklerini belirterek, şunları söyledi:
“Dünya büyümesinde başka bir mahzur de kutuplaşma. Çin-ABD ortasında stratejik rekabet asıl bahis. Bu rekabet, birtakım tesirler doğuruyor. Türkiye’nin nispeten daha güçlü bir pozisyonda olduğunu düşünüyoruz. Türkiye, AB’den siyaseten uyuşmazlıklar içinde olsa dahi, biz kurala dayalı bir ticaret modeli işletiyoruz. Ticaret hacmimiz küçümsenecek boyutta değil. Orta Asya ile Orta Doğu ile Kuzey Afrika ile hem yakın coğrafyalardayız hem de dostlukları pekiştiriyoruz. Yakın coğrafyadan ve dost ülkelerden tedarik yeni olağan olacaksa, Türkiye dünyadaki global parçalanmalardan daha az etkilenir diye bekliyoruz.”
”Enflasyonu, talebi kısıtlayarak indiremeyiz”
Bakan Şimşek, enflasyonun talebi kısıtlayarak indirilemeyeceğini, düşüşün yapısal dönüşümle mümkün olduğunu söz etti. Piyasada dezenflasyon programı üzere görünen programda en büyük önceliklerinin yapısal dönüşüm olduğunu lisana getiren Şimşek, ”Enflasyonu, talebi kısıtlayarak indiremeyiz. Arz istikametli, her alanda verimliliği artırarak, endüstride dönüşümü başararak yapabiliriz. Bunlar piyasaya bırakılmayacak kada sofistike ve güçlü bahisler. Program üzerinden rehberlik ve liderlik yapacağımız; endüstride dönüşüm, güçte dönüşüm, dijitalde dönüşüm başlıklarıyla inşa ettiğimiz bir süreç var. Asıl mevzu burası. Bunu başarırsak enflasyonda, cari açıkta kalıcı düşüşü başaracağız. Rezerv vs. üzere hususlar Türkiye’nin gündeminden çıkmış olacak” diye konuştu.