Çanakkale merkeze bağlı Tevfikiye köyü sonlarındaki yaklaşık 5 bin 500 yıllık geçmişe sahip Troya Antik Kenti kazılarında “Son Troyalılara” ilişkin olduğu bedellendirilen 4 insan iskeleti bulundu.
Kazı Heyeti Lideri ve ÇOMÜ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rüstem Aslan, bu yılki kazılara, Son Tunç Çağı denilen “Homeros’un Troya’sı” ile ilişkilendirilen periyodun saray yapısı ve sur duvarı ortasındaki kısım ve agora alanında devam ettiklerini söyledi.
Agora alanında Troya yerleşmesinde tanımladıkları kimi kent katman katmanları olduğunu belirten Aslan, şu bilgileri verdi:
“Önceki kazılardan şunu biliyoruz; Troya’daki birinci kent milattan evvel 3 binlerde başlıyor. Daha sonrasında 1, 2 ve 3 diye devam ediyor. Bilhassa Schliemann’ın hazineleri bulduğu katman ve katman 2 ve 3 lakin bizim Homeros Troya’sı ile ilişkilendirdiğimiz Troya 6 ve Troya 7’nci katman. Ondan sonra burada Troya’daki yerleşim silsilesinde birtakım kopukluklar var ama bilhassa Homeros’un Troya Destanı hasebiyle burası kutsal bir yere dönüşüyor. Helenistik ve Roma katmanı 8 ve 9 olarak tanımlanıyor. Daha sonraki devirde de bilhassa Geç Roma’da iki büyük zelzele oluyor. Bunun tarihî kaynakları da var ve bu büyük sarsıntılar sonrasında Troya bir daha yine inşa edilmiyor, yine ayağa kaldırılmıyor. Onun sonrasında Doğu Roma yani Bizans periyodunda burada bir yerleşim olduğunu biliyoruz. Bunu Troya 10 katmanı olarak tanımlıyoruz.”
Prof. Dr. Rüstem Aslan, agoradaki hafriyatları yaklaşık 6 yıldır sürdürdüklerini, çalışmalarda Bizans periyodu ve Doğu Roma devri ile 13. ve 14. yüzyıla tarihlenen mezarlık alanıyla karşılaştıklarını anlattı.
‘İSKELETLERİ SON TROYALILAR OLARAK ADLANDIRABİLİRİZ’
Bu mezarlık alanının “Son Troyalılar”ın mezarlık alanı olarak tanımlanabileceğini söz eden Aslan, kelamlarına şöyle devam etti:
“Peki bu alanda bu süreçten sonra ne bekliyoruz? Bu agora alanı çabucak hemen görkemli Homeros Troya’sının güney girişinin önünde. Burada kent girişinde steller var. Başka hafriyatlarda yani evvelki yıllarda yaptığımız kazılardan biliyoruz ki burası Anadolu’da bilinen son Tunç Çağı Agorası’nın olduğu bir alan. Önümüzdeki haftalarda çok yüksek bir ihtimalle son Tunç Çağı katmanına ulaşmış olacağız. O katmandan da sürpriz buluntular bulmayı bekliyoruz. Bizim şu anda kazıyı sürdürdüğümüz alanda 4 iskelet var. Bir tanesi yüksek ihtimalle bir anne ve ayağının ucunda gömülü bebek iskeleti var. Çabucak onların yakınında simetrik olarak yan yana dizilmiş ve erkek olduğunu varsayım ettiğimiz iki iskelet daha var. Biz bu iskeletleri ‘Son Troyalılar’ olarak isimlendirebiliriz. Burada biz bilhassa düzgün korunagelmiş bir iskelete yüzlendirme çalışmasını, iskeletlerin korunmuşluğuna bağlı olarak yapmayı planlıyoruz.”
Antik kentteki iskelet buluntuları ÇOMÜ Tıp Fakültesi İsimli Tıp Ana Bilim Kısmı Lideri Doç. Dr. Esin Akgül Kalkan ve grubunca inceleniyor.
Doç. Dr. Kalkan, iskelet kalıntıları üzerinde incelemeler yaptıklarını söyledi.
69
Adli tıbbın yalnızca şimdiki olaylar üzerinde değil, birebir vakitte daha eski bu tip bahislerde da çalışmayı amaçladığını vurgulayan Kalkan, “Bizler de bu tip arkeolojik alanlarda multidisipliner yaklaşımlarla çalışmalar yapıyoruz. Bir iskeleti incelerken varsayım edileceği üzere aslında bu iskelet üzerinde ‘kişinin sanki rastgele bir hastalığı var mıydı ya da mevt nedenini açıklayabileceğimiz bir bulgu var mı, bu kişi bir bayan mı, erkek mi ya da yaşı ne olabilir?’ üzere en temel sorulara karşılık arıyoruz. Olağan ki bu sorulara her vakit karşılık bulamıyoruz. Buluntuların özellikleri, toprağın özellikleri bu bulgularımızı etkileyen en kıymetli faktörler oluyor” tabirlerini kullandı.
‘ALANDA BİRKAÇ İSKELET DAHA MEVCUT’
Agoradaki mezarlık alanında bayan olduğunu düşündükleri bir iskelet kalıntısının ayak bölgesinde bir bebeğe ya da çocuğa ilişkin öbür bir iskelet daha bulunduğunu lisana getiren Kalkan, şöyle konuştu:
“Bu olağan bizim aklımıza çeşitli sorular getiriyor. ‘Acaba birebir anda mı öldüler, sanki ortalarında bir akrabalık bağı var mıydı ya da bu şahıslar birbirinden bağımsız şahıslar miydi, sanki çocuk daha evvel mi öldü bu mezara eklendi mi?’ üzere soruları doğal olarak kendimize soruyoruz. Olağan bu alanda birkaç iskelet daha mevcut. Bu şahısların tıpkı anda ya da emsal tarihlerde ölüp ölmediği ve tekrar birbirleri ortasında bir akrabalık var mı üzere sorular bizim aklımıza gelen birinci sorular oluyor. Bizler de bu sorulara yaptığımız bilimsel çalışmalar ile karşılık arıyoruz.”
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan ve resmi hafriyatları 150 yıl evvel başlayan, pek çok arkeolojik keşfin yapıldığı Troya’da çalışmalar 12 aylık periyotta sürüyor.